donderdag 25 juli 2013

Carrosseriefabriek Zijlstra


het zegt u hoogstwaarschijnlijk niets / maar het is waar ik geboren ben,

En om precies te zijn, voor de kijkers thuis in de rechter dakkapel

vrijdag 8 maart 2013

Tsjêbbe Hettinga 1949-2013



Dag Tsjêbbe, Dankewol



Frjemde Kusten
Oan swarte stielkabels hawwe de bokken
De nacht boppe see en haven úttakele.
De gjalpen fan seefûgels, op it wetter
Yn 'e slomme, binne oernommen troch fammen
Dy't op hichte havenjonges befleane.
De wyn, dy't sâlt en frjemde tongslaggen ynhat,
Sylt plichtmjittich as in parlefinker troch
De wetterstrjitten fan 'e stêd, de kaaien del
Dr't de houdini's fan de grutte feart fluch
De boeien fan de lange dining ôfdogge,
De stegen troch nei dearin'de herten, om
Lichtsinnich oan 'e swier te gean mei roken fan
Lavendel, lear, knyflok, tabak, benzine.
De drokke kaaien en de wurge neisimmer,
De bokken en de mokkels fine elkoar
Net: sykjend in seeman, dy't noch lânrôt is. Ik.
Oerenlang doal ik troch it havenkertier,
Drink yn 'e dokkroegen: ûnder de dekmantel
Fan nacht en neon befarre rossige
Froulju de koaien fan it wrakke skip De Wrâld
(Mei poaiers oan 'e pompen dy't de triennen
Eazje). De útholjende boat fan 'e moanne
Besylt koel de súdlike kontininten,
Dy't op 'e wetterkaarten fan myn oantinken
Skatten krúst ha mei de nammen fan havens,
Mei de kielen fan kriezjende seefûgels, mei
De grize eagen fan in oerstutsen mem.
Ja, alle havens lykje op inoar, wit ik,
En, lyksa, de sulverrôvjende froulju.
Kom leave, ropt ien. Dat sizze se allegear,
Oeral. Nee, thús wol ik wêze, al is 't mar
Foar in nacht, en sykjend slaan ik de taxi's acht.


vertaling:Vreemde kusten


Die dialectsprekers hebben mooi praten, dacht ik. De jongens van Skik en Normaal en hun epigonen.
Natuurlijk, je eigen taal en genoeg mensen die het wel verstaan, maar ook de rest van Nederland vindt het prachtig. En terecht. Hoewel ik soms vond dat het een beetje knuffelboeren werden, die ook het recht op rechtdoorzee en oprechtheid mochten gaan opeisen. Eigen schuld van de Algemeen Nederlands sprekende meute misschien.
Ook bij uitwisselingen van internationale dichters vroeg ik me altijd af wat voor zin het had om die dichters in hun eigen taal te laten voorlezen.
Totdat ik de Friese dichter Tsjêbbe Hettinga zag optreden bij een literair programma dat werd gepresenteerd door Jules Deelder. De taal kreeg vleugels, vooral door zijn voordracht. Uit het hoofd droeg hij voor over meeuwen en zee en het ging recht het hart in.
Het was duidelijk, woorden gedragen door klank en voordracht. En ik begreep het volkomen.
Baldadig nadat Louis Lehman in het programma de Avonden weer eens een juweeltje van vreemde taal had opgediept en onbegrijpelijk had voorgelezen, schreef ik Jannewaar int Oerst. Het is natuurlijk allemaal onzin, maar er zit ook een kern van diepe diepe waarheid in. Die haalt iedereen er voor zichzelf maar uit. Die collectieve volkswijsheid. Klankjes van het land. Waar de wijsheid ligt die we met onze stadse fratsen zijn kwijt geraakt.
Maar het zit natuurlijk ook niet automatisch maar in iedere boerenlul die daar toevallig geboren wordt.

Jannewaar int Oerst


Nuut ooi ook de lief versjaamt
Doar groewe vuurst de maat anzegt
Nu der blonde stietsje nit et grooit
Blieft het lijf van et schroow gerecht

Door der veur te staon
En veren moei in de daak te schrouwen
Komt met het veên de sliet int vet
Da we noar de stried nie wieken
En aan de gruuste den dood nie mak
Zit zijn eigen wief aant grieten
En zijn biede ouwers te kak

Vregt sjaamen in de waore stens
En de broedekes in et veurst

Gaot eens de meierkes in et slim vooruut
Maar nie om eenen mens in et deurst









donderdag 14 februari 2013

donderdag 20 december 2012

Pas op jongens, ze hebben een blaffer!

Gek lachten we ons, Leon Klaasse en ik, in een hotelkamer. We keken tv en zagen een arrestatie waarbij een klein hondje net als zijn baasje tegen de muur ging staan. We verzonnen meteen, 'Pas op jongens, ze hebben een blaffer!'
Zeven jaar later vind ik op het net via veel zoekwoorden bij de google een foto van die scène.

maandag 3 december 2012

Tjalling Zijlstra

Dit is mijn opa Tjalling Zijlstra, carrosseriebouwer in Amstelveen, leunende op het portier.
Veertien jaar was hij toen deze foto gemaakt werd.
Ik zou later boven zijn fabriek geboren worden, en veel van hem houden.



maandag 5 november 2012

Beter Luisteren

Per stuk.

Voor een heleboel geld een set gehoorbescherming laten maken. Honderdtachtig euro.
Er zitten filters in die veel herrie wegnemen, 25 dB.
Omdat het wat erg eenzaam is op het podium, vraag ik wat filters kosten die iets meer doorlaten.
34,90 euro.


Als ik een week later opbel dat ik ze kom halen, zegt de mevrouw van 'Beter Horen' dat dat bedrag per stuk is. Hoor ik dat nou goed?
Alsof je schoenen per stuk koopt, een bril, per glas, handschoenen...
Tjeez. Een condoom, ja, dan kan ik mij voorstellen dat het per stuk is, maar oordoppen?
Okee, okee,


Maar nu heb ik angst bij de bakker, datti dan ook gaat zeggen dat het de prijs per ...





maandag 14 februari 2011

In de tier stuwen, Vertier


Tier, Vertier

Oorspronkelijk de ruimte die overblijft wanneer men ronde voorwerpen strak tegen elkaar plaatst.
Een term uit de scheepvaart.
Tegenwoordig gelieerd aan Vertier omdat de rondingen eener vrouwenlichaam zo onlosmakelijk verbonden zijn met plezier, en dus: vertier. Zie ook; Cleavage
In de tier stuwen is bijvoorbeeld het stouwen van lading tussen, ronde, vaten in het ruim van een schip, maar tegenwoordig meer het overmatig aandacht geven aan vrouwspersonen in de kroeg, teneinde later op de avond haar rondingen te mogen bezoeken.

woensdag 9 februari 2011

Careful! Kervel!


Het alleraardigst, maar ook zeer teer plantje kervel (Anthriscus cerefolium) is weer zo'n culinair ethymologische oorzaak van het Engelsche woord Careful.
De exemplarische fragiliteit van het jonge plantje deed en doet de chefkok altijd weer aankondigen dat ergens in de keuken kervel gebruikt wordt en iedereen dus met de grootste voorzichtigheid dient te bewegen. De uitroep 'Kervel' is hierdoor een eigen leven gaan leiden als waarschuwing.
In België roept men ook bijvoorbeeld bij hete soep; ' Kervel-soep' . In Engeland heeft men de spelling aangepast, maar de klank en de waarschuwende waarde zijn hetzelfde gebleven.

Houd er wel rekening mee dat de plant na een paar jaar erg groot wordt, de fijn vertakte en op varens lijkende bladeren zijn dan wel 1/2 meter groot.
Dus bij dit plantje altijd denken, Careful!!

maandag 17 januari 2011

Hooghartig - Laaghartig

Culinaire benaming ter duiding van de zout- c.q. zoetwaarde van een gerecht.
In vroeger tijden waren zout en suiker gelijkwaardige voedingsmiddelen, men wist nog niet dat suiker voedingswaarde heeft en zout daarentegen slechts een smaakmaker is. Om de twee, uiterlijk nagenoeg dezelfde, witte korrels in recepten toch uit elkaar te houden, noemde men zout Hooghartig en suiker Laaghartig.

Voorbeelden van hooghartige gerechten zijn:



Frikandel Totaal, ook wel "Jos Brinkie"












Chinese Loempia














Kleine saucijsenbroodjes

















of Friet














Voorbeelden van laaghartig zijn:

Moorkop


Kaneelkussentjes



Taart




Producten die zout noch zoet zijn heten daarom ook hartig, zoals brood, sigaretten, wijn en bier.






Voor een gezond voedselpatroon, zo weet men al eeuwen, dient men van alle producten voldoende binnen te krijgen, hooghartig, laaghartig en hartig. Ook is regelmaat van belang, waarbij men kan denken aan verdeeld over de dag van alle producten iets, en op vaste tijden ook nog een beetje van alles.
Combineren van hartig en hooghartig scheelt een hoop tijd en kan heerlijk zijn. Denk hierbij aan bier en sigaretten in combinatie met frikandel, patat en loempia.

vrijdag 10 december 2010

Bicossa Zeso


Bicossa Zeso

Dictator uit Midden Afrika, beroemd en berucht om zijn eigenzinnige manier van leiding geven. Hij duldde geen enkele tegenspraak, in tegenstelling tot alle andere Afrikaanse dictators. Beroemd is de anecdote waarin Bicossa Zeso een twee weken durende vergadering van het parlement van zijn land binnen twee minuten heeft beëindigd middels het uitroepen van zijn eigen naam. Mede hierdoor is Bicossa Zeso de geschiedenis ingegaan als naamgever van het op brute wijze afkappen van een discussie. Nu nog wordt in Engelstalige gebieden een ruzie of een meningsverschil vaak beëindigd met het uitroepen van zijn naam.

Mutjok


Mutjok

Stam uit Eurazie die bij de westerse mogendheden in hoog aanzien stond vanwege hun uitzonderlijke capaciteiten in het krijgsbedrijf. Aanzien binnen de samenleving van de Mutjok werd alleen verkregen door middel van getoonde moed tijdens de strijd of de hoeveelheid tabak die men gebruikte. Het delen van sigaren en sigaretten was, naast het oefenen in strijdvaardigheid, de enige sociale omgang van de Mutjok.
Nog steeds wordt er niet gepraat, tenzij het een strijdbevel is of bij het aanbieden van rookwaar, waarbij de naam van het volk wordt genoemd om te saamhorigheid en de glorie te onderstrepen.
U doet er goed aan ook heden ten dage bij het bezoeken van het volk een sigaret aan te bieden terwijl u zegt: ‘Mutjok!?

woensdag 1 december 2010

Felis domesticus

Disambiguatie ligt aan de basis van elke nieuwe editie van de Barter Almanak. Om bij deze nieuwe en geheel herziene editie weer fris van start te gaan roepen we de hulp in van De Kat.
De kat, de oude soortnaam zegt het eigenlijk al, Felis domesticus, is oorspronkelijk een huishoudelijk apparaat. Zijn tong, het raspende duizenddingendoekje, werd reeds bij de oude Romeinen herkend als uitermate geschikt voor het schoonhouden van hun tempels en tapijten. Vandaar de naam, Felis domesticus, waarin het huishouden duidelijk genoemd wordt. De term is tegenwoordig vervangen door Felis catus, wat zoveel wil zeggen als katachtige kat, maar dat is dubbel en dus overbodig. De taal volgt hierbij de trend dat de kat steeds vaker overbodig is of verkeerd gebruikt wordt.
Wij van de almanak weten, als u uw kat vriendelijk vraagt weer wat mee te werken in het huishouden, hij dat met grote liefde en toewijding doet. Precies zoals zijn natuur hem dat voorschrijft. Zie zelf hoe rein een kat op zichzelf is en hoeveel tijd hij slapend doorbrengt. Dat is verveling. Een kat doet niets liever dan schoonmaken. Gooit maar eens een glas melk in een hoek van uw keuken, laat eens een bord kipsalade vallen en u zal zien hoe graag uw kat een handje meehelpt bij het proper maken.
Net als de huismus, (passer domesticus), bij kruimelproblemen en, natuurlijk, de huisvrouw zelf!