Dag Tsjêbbe, Dankewol
Frjemde Kusten
Oan swarte stielkabels hawwe de bokken
De nacht boppe see en haven úttakele.
De gjalpen fan seefûgels, op it wetter
Yn 'e slomme, binne oernommen troch fammen
Dy't op hichte havenjonges befleane.
De wyn, dy't sâlt en frjemde tongslaggen ynhat,
Sylt plichtmjittich as in parlefinker troch
De wetterstrjitten fan 'e stêd, de kaaien del
Dr't de houdini's fan de grutte feart fluch
De boeien fan de lange dining ôfdogge,
De stegen troch nei dearin'de herten, om
Lichtsinnich oan 'e swier te gean mei roken fan
Lavendel, lear, knyflok, tabak, benzine.
De drokke kaaien en de wurge neisimmer,
De bokken en de mokkels fine elkoar
Net: sykjend in seeman, dy't noch lânrôt is. Ik.
Oerenlang doal ik troch it havenkertier,
Drink yn 'e dokkroegen: ûnder de dekmantel
Fan nacht en neon befarre rossige
Froulju de koaien fan it wrakke skip De Wrâld
(Mei poaiers oan 'e pompen dy't de triennen
Eazje). De útholjende boat fan 'e moanne
Besylt koel de súdlike kontininten,
Dy't op 'e wetterkaarten fan myn oantinken
Skatten krúst ha mei de nammen fan havens,
Mei de kielen fan kriezjende seefûgels, mei
De grize eagen fan in oerstutsen mem.
Ja, alle havens lykje op inoar, wit ik,
En, lyksa, de sulverrôvjende froulju.
Kom leave, ropt ien. Dat sizze se allegear,
Oeral. Nee, thús wol ik wêze, al is 't mar
Foar in nacht, en sykjend slaan ik de taxi's acht.
vertaling:Vreemde kusten
De nacht boppe see en haven úttakele.
De gjalpen fan seefûgels, op it wetter
Yn 'e slomme, binne oernommen troch fammen
Dy't op hichte havenjonges befleane.
De wyn, dy't sâlt en frjemde tongslaggen ynhat,
Sylt plichtmjittich as in parlefinker troch
De wetterstrjitten fan 'e stêd, de kaaien del
Dr't de houdini's fan de grutte feart fluch
De boeien fan de lange dining ôfdogge,
De stegen troch nei dearin'de herten, om
Lichtsinnich oan 'e swier te gean mei roken fan
Lavendel, lear, knyflok, tabak, benzine.
De drokke kaaien en de wurge neisimmer,
De bokken en de mokkels fine elkoar
Net: sykjend in seeman, dy't noch lânrôt is. Ik.
Oerenlang doal ik troch it havenkertier,
Drink yn 'e dokkroegen: ûnder de dekmantel
Fan nacht en neon befarre rossige
Froulju de koaien fan it wrakke skip De Wrâld
(Mei poaiers oan 'e pompen dy't de triennen
Eazje). De útholjende boat fan 'e moanne
Besylt koel de súdlike kontininten,
Dy't op 'e wetterkaarten fan myn oantinken
Skatten krúst ha mei de nammen fan havens,
Mei de kielen fan kriezjende seefûgels, mei
De grize eagen fan in oerstutsen mem.
Ja, alle havens lykje op inoar, wit ik,
En, lyksa, de sulverrôvjende froulju.
Kom leave, ropt ien. Dat sizze se allegear,
Oeral. Nee, thús wol ik wêze, al is 't mar
Foar in nacht, en sykjend slaan ik de taxi's acht.
vertaling:Vreemde kusten
Die dialectsprekers hebben mooi praten, dacht ik. De jongens van Skik en Normaal en hun epigonen.
Natuurlijk, je eigen taal en genoeg mensen die het wel verstaan, maar ook
de rest van Nederland vindt het prachtig. En terecht. Hoewel ik soms vond dat
het een beetje knuffelboeren werden, die ook het recht op rechtdoorzee en
oprechtheid mochten gaan opeisen. Eigen schuld van de Algemeen Nederlands
sprekende meute misschien.
Ook bij uitwisselingen van internationale dichters vroeg ik me altijd af
wat voor zin het had om die dichters in hun eigen taal te laten voorlezen.
Totdat ik de Friese dichter Tsjêbbe Hettinga zag optreden bij een literair
programma dat werd gepresenteerd door Jules Deelder. De taal kreeg vleugels,
vooral door zijn voordracht. Uit het hoofd droeg hij voor over meeuwen en zee
en het ging recht het hart in.
Het was duidelijk, woorden gedragen door klank en voordracht. En ik begreep
het volkomen.
Baldadig nadat Louis Lehman in het programma de Avonden weer eens een
juweeltje van vreemde taal had opgediept en onbegrijpelijk had voorgelezen,
schreef ik Jannewaar int Oerst. Het is natuurlijk allemaal onzin, maar er zit
ook een kern van diepe diepe waarheid in. Die haalt iedereen er voor zichzelf
maar uit. Die collectieve volkswijsheid. Klankjes van het land. Waar de
wijsheid ligt die we met onze stadse fratsen zijn kwijt geraakt.
Maar het zit natuurlijk ook niet automatisch maar in iedere boerenlul die
daar toevallig geboren wordt.
Jannewaar int Oerst
Nuut ooi ook de lief versjaamt
Doar groewe vuurst de maat anzegt
Nu der blonde stietsje nit et grooit
Blieft het lijf van et schroow gerecht
Door der veur te staon
En veren moei in de daak te schrouwen
Komt met het veên de sliet int vet
Da we noar de stried nie wieken
En aan de gruuste den dood nie mak
Zit zijn eigen wief aant grieten
En zijn biede ouwers te kak
Vregt sjaamen in de waore stens
En de broedekes in et veurst
Gaot eens de meierkes in et slim vooruut
Maar nie om eenen mens in et deurst
